Реферат

Кіріспе

Жаңа психоактивті заттар (НПС) құқық қорғау органдарына, қоғамдық денсаулық сақтау қызметкерлеріне және саясаткерлерге жеткізушілер ретінде бақылау шараларына үздіксіз бейімделу ретінде сын-тегеуріндер тудыруды жалғастыруда, осылайша есірткі нарығына болжауға келмейтін және ықтимал уытты жаңа заттарды енгізуде жоғары серпінділік сақталып отыр. Құқықтық эпидемиология тәсілін пайдалана отырып, аталған зерттеудің мақсаты ЖЗҚ пайдаланудың алдын алу (құқықтық алдын алу және оған қарсы күрес), сондай-ақ ЖЗҚ-ға байланысты мас болу және өлім-жітім (құқықтық аэтиология) саласындағы құқықтық шаралардың тиімділігін бағалау болды.

Әдістер

Біз 2008-2019 жылдар аралығында Еуропаның он елінің ЖЗҚ-ға жауап ретінде ұлттық деңгейде қабылдаған құқықтық құралдарына салыстырмалы талдау жүргіздік. Деректерді жинау процесі (і) ЖЗЖ-мен байланысты құқықтық шаралардың қазіргі жай-күйін картаға түсіруге бағытталған шолуды және (іі) денсаулық сақтау саласындағы ЖЗҚ байланысты үш көрсеткіш (пайдаланудың таралуы, жіті мас болу және өлім-жітім) бойынша ұлттық өндірілген денсаулық сақтау деректерін жинауды қамтыды.

Нәтижелер

Құқықтық тәсілдер мен елдер қабылдаған нормативтік-құқықтық үлгі негізінде бес элементті типология пысықталды. Іске асырылып жатқан шаралар , атап айтқанда, жеке листинг – НПС-ны пайдаланудың алдын алуда, ең болмағанда қысқа мерзімді перспективада, салыстырмалы түрде тиімді болуы мүмкін. Алайда олар заттардың тазалығы мен потенциалын да өте ықтимал, бұл пайдаланушылардың денсаулығына жанама кері әсер етуі мүмкін. Іс жүзінде НПС-мен байланысты улану эпизодтары мен өлім-жітімнің көбеюі қабылданған нормативтік-құқықтық үлгіге қарамастан бақылау шараларын енгізген елдердің көпшілігінде байқалды.

Қорытындылар

Еуропа бойынша жүзеге асырылатын ЖЗҚ-ға саяси ден қою шаралары оларды пайдалануды тежеуде де, денсаулыққа зиян келтiрудiң алдын алуда да айтарлықтай тиiмдi болған жоқ. Сондықтан құқық қорғау органдарының шеңберiнен шығатын есiрткi рыногын реттеу жөнiндегi инновациялық бастамалардың қажеттiлiгi туындайды. Психоактивтi заттарды пайдалануға әкелетiн негiзгі факторлар бойынша ғылыми дәлелдемелердi қарау пайдаланушылардың денсаулыққа төнетiн қауiп-қатерлерге әсерiн азайта отырып, олардың уәждерiн жою жөнiндегi саясаттың жауаптарын неғұрлым жақсы хабардар етуге мүмкiн.